زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عبرت از اصحاب سبت (قرآن)





قصه اصحاب سبت در قرآن به اجمال آمده، و در اخبار و روایات بسط و تفصیل یافته است. بنابر آنچه در قرآن آمده است، اصحاب سبت گروهی از بنی اسرائیل بودند که در شهری ساحلی می‌ زیستند و چون حرمت روز سبت و احکام و شرایع آن را نگاه نداشتند و در آن روز به صید ماهی پرداختند، مورد غضب پروردگار قرار گرفته، مسخ گشتند و به بوزینگان بدل شدند.


۱ - پند گرفتن از سرنوشت اصحاب سبت



در قرآن کریم عقوبت و کیفر اصحاب سبت، عبرت و موعظه و پندی برای معاصران و آیندگان آنان و همچنین برای اهل تقوا قرارداده شده است آنجاکه می‌فرماید:
ولقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنا لهم کونوا قردة خـسـین (و كسانى از شما را كه در روز شنبه از فرمان خدا تجاوز كردند نيك شناختيد پس ايشان را گفتيم بوزينگانى طردشده باشيد). فجعلنـها نکـلا لما بین یدیها وما خلفها...(و ما آن عقوبت را براى حاضران و نسل‌هاى پس از آن عبرتى و براى پرهيزگاران پندى قرار داديم).مقصود از ضمیر در «فجعلناها» عقوبت اصحاب سبت است که از جمله «فقلنا لهم کونوا قردة» به دست می‌آید.

۲ - هشدار خداوند به اهل کتاب



هشدار خداوند به اهل کتاب دایر بر امکان گرفتار شدنشان به سرنوشت اصحاب سبت: یـایها الذین اوتوا الکتـب ءامنوا بما نزلنا مصدقا لما معکم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارهآ او نلعنهم کما لعنآ اصحـب السبت..(اى كسانى كه به شما كتاب داده شده است به آنچه فرو فرستاديم و تصديق‌كننده همان چيزى است كه با شماست ايمان بياوريد پيش از آنكه چهره‌هايى را محو كنيم و در نتيجه آنها را به قهقرا بازگردانيم يا همچنانكه اصحاب سبت را لعنت كرديم آنان را نيز لعنت كنيم و فرمان خدا همواره تحقق يافته است).

۳ - خودداری از گناه



توجه به سرنوشت شوم اصحاب سبت زمینه ساز خودداری از گناه و نافرمانی از خداوند: ولقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنا لهم کونوا قردة خـسـین(و كسانى از شما را كه در روز شنبه از فرمان خدا تجاوز كردند نيك شناختيد پس ايشان را گفتيم بوزينگانى طردشده باشيد). فجعلنـها نکـلا لما بین یدیها وما خلفها وموعظة للمتقین(و ما آن عقوبت را براى حاضران و نسل‌هاى پس از آن عبرتى و براى پرهيزگاران پندى قرار داديم). («نکال» به معنای عبرت و نیز به معنای عقوبت و کیفر است.)

۴ - عبرت از فرجام شوم اصحاب سبت



در قرآن کریم به توجه دادن یهودیان عصر بعثت به عبرت گیری از فرجام شوم اصحاب سبت و همچنین به سرگذشت مناظره دو گروه پرهیزکننده از صید ماهی (موعظه گر و تارک نهی از منکر) درباره اصحاب سبت اشاره شده است آنجاکه می‌فرماید:
و سـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعا...(و از اهالى آن شهرى كه كنار دریا بود از ايشان جويا شو آنگاه كه به حكم روز شنبه تجاوز مى‌كردند آنگاه كه روز شنبه آنان ماهي‌هايشان روى آب مى‌آمدند و روزهاى غير شنبه به سوى آنان نمى‌آمدند اين گونه ما آنان را به سبب آنكه نافرمانى مى‌كردند مى‌آزموديم). و اذ قالت امة منهم لم تعظون قوما الله مهلکهم او معذبهم عذابا شدیدا قالوا معذرة الی ربکم...(و آنگاه كه گروهى از ايشان گفتند براى چه قومى را كه خدا هلاك‌كننده ايشان است‌ يا آنان را به عذابى سخت عذاب خواهد كرد پند مى‌دهيد گفتند تا معذرتى پيش پروردگارتان باشد و شايد كه آنان پرهيزگارى كنند).برداشت بر این اساس است که «اذ قالت...» متعلق به فعل محذوف «اذکر» باشد.

۵ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۶۵.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۶۶.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۱۲۰، ترجمه موسوی همدانی.    
۴. نساء/سوره۴، آیه۴۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۴۹.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۶۵.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۶۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱، ص۲۴۹.    
۹. اعراف/سوره۷، آیه۱۶۳.    
۱۰. اعراف/سوره۷، آیه۱۶۴.    


۶ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۱۹، برگرفته از مقاله «عبرت از اصحاب سبت».    


رده‌های این صفحه : اصحاب سبت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.